King Stephen - Mroczna Wieża III - Ziemie jałowe, Stephen King
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Streszczenie
„Ziemie jałowe” to trzeci tom cyklu zainspirowanego i do pewnego stopnia
opartego na poemacie Roberta Browninga „Sir Roland pod Mroczną WieŜą stanął”.
Pierwszy tom, „Rolad”, opowiada o tym, jak tytułowy bohater, ostatni
rewolwerowiec świata, który poszedł naprzód, ściga i w końcu dopada człowieka w
czerni, czarownika imieniem Walter; męŜczyzna ten udawał przyjaciela ojca Rolanda
w czasach, kiedy jeszcze Świat Pośredni był zjednoczony. Schwytanie tego
półczłowieka i czarownika nie jest jedynym celem Rolanda, lecz zaledwie jednym z
kamieni milowych na drodze do potęŜnej i tajemniczej Mrocznej WieŜy, która wznosi
się w węźle czasu.
Kim właściwie jest Roland? Jaki był jego świat, zanim poszedł naprzód?
Czym jest WieŜa i dlaczego jej szuka? Znamy tylko częściowe odpowiedzi na te
pytania. Roland jest kimś w rodzaju rycerza, jednym z tych, na których spoczywał
obowiązek obrony (lub wskrzeszenia) świata „wypełnionego miłością i światłem”.
JednakŜe otwartą kwestią pozostaje pytanie, w jakim stopniu wspomnienia Rolanda
są odzwierciedleniem dawnego stanu rzeczy.
Wiemy, Ŝe jego odwaga została wcześnie wystawiona na próbę. Stało się to
wtedy, kiedy odkrył, Ŝe matka jest kochanką Martena, znacznie potęŜniejszego
czarownika niŜ Walter. Wiemy, Ŝe to sam Marten pozwolił Rolandowi odkryć romans
matki, spodziewając się, Ŝe nie przejdzie przez cięŜką próbę i zostanie wygnany „na
Zachód”, na pustkowia. I wiemy, Ŝe Roland pokrzyŜował plany Martena,
przetrzymując próbę.
Wiemy równieŜ, Ŝe świat rewolwerowca jest w jakiś dziwny, nierozerwalny
sposób powiązany z naszym i istnieją okoliczności, w których moŜliwe jest przejście
z jednego świata do drugiego.
W zajeździe przy starym, od dawna nieuŜywanym trakcie dyliŜansów Roland
spotyka chłopca imieniem Jake, który umarł w naszym świecie, zepchnięty z chodnika
na Manhattanie prosto pod koła jadącego samochodu. Jake Chambers umarł na
oczach spoglądającego na niego człowieka w czerni - Waltera - i obudził się w
świecie Rolanda.
Zanim wraz z rewolwerowcem zdołali dopaść człowieka w czerni, Jake
umiera ponownie... tym razem dlatego, Ŝe Roland, zmuszony do podjęcia kolejnej -
drugiej - trudnej i bolesnej decyzji, postanawia poświęcić przybranego syna. Mając
wybór między WieŜą a dzieckiem, Roland wybiera WieŜę. Ostatnie słowa, które
wypowiedział Jake do rewolwerowca, nim runął w otchłań, brzmiały: „Więc idź. Są
światy inne niŜ ten”.
Do ostatecznej rozgrywki między Rolandem a Walterem dochodzi wśród stert
murszejących kości. Człowiek w czerni przepowiada Rolandowi przyszłość za
pomocą kart tarota. Odkrywa dla niego trzy niezwykłe karty: Więźnia, Władczynię
Mroku i Śmierć („lecz jeszcze nie dla ciebie, rewolwerowcze”).
Drugi tom, „Powalanie Trójki”, zaczyna się na brzegu Morza Zachodniego,
niedługo po rozstrzygającym spotkaniu Rolanda z Walterem. Wyczerpany
rewolwerowiec budzi się w środku nocy i spostrzega, Ŝe przypływ wyrzucił na brzeg
hordę Ŝarłocznych, drapieŜnych stworów - homarokoszmarów. Zanim zdoła uciec tym
nabrzeŜnym stworzeniom, Roland zostaje przez nie powaŜnie okaleczony - traci dwa
palce prawej ręki. Jad stworów zatruwa jego krew i kiedy rewolwerowiec rusza dalej
na północ brzegiem Morza Zachodniego, jest cięŜko chory... moŜliwe, Ŝe nawet
umierający.
Napotyka drzwi stojące na środku plaŜy. Wszystkie drzwi wiodą - Rolanda i
tylko jego - do naszego świata, a ściśle mówiąc do miasta, w którym Ŝył Jake. Roland
odwiedza Nowy Jork w trzech punktach naszego „kontinuum” czasowego, próbując
zarówno ratować Ŝycie, jak i zebrać trzyosobowy zespół, który będzie mu
towarzyszyć w drodze do WieŜy.
Eddie Dean jest Więźniem, uzaleŜnionym od heroiny nowojorskim
narkomanem z końca lat osiemdziesiątych. Roland przechodzi przez drzwi na plaŜy w
swoim świecie i wnika do umysłu Eddiego, gdy ten znajduje się w samolocie,
przewoŜąc kokainę dla niejakiego Enrica Balazara, tuŜ przed lądowaniem na lotnisku
Kennedy’ego. W trakcie
wielu niebezpiecznych przygód Rolandowi udaje się zdobyć niewielką ilość
penicyliny i sprowadzić Eddiego Deana do swojego świata. Narkoman, odkrywszy, Ŝe
został uprowadzony tam, gdzie nie ma narkotyków (ani smaŜonych kurczaków
Popeye’a, skoro o tym mowa), nie jest tym wcale zachwycony.
Drugie drzwi prowadzą Rolanda do Władczyni Mroku - a właściwie dwóch
kobiet zamieszkujących jedno ciało. Tym razem Roland ląduje w Nowym Jorku z
początków lat sześćdziesiątych i staje twarzą w twarz z młodą, przykutą do fotela
inwalidzkiego obrończynią praw człowieka, Odettą Holmes. W jej ciele jednak kryje
się teŜ podstępna i ziejąca nienawiścią Detta Walker. Roland sprowadza tę cierpiącą
na rozdwojenie osobowości kobietę do swojego świata, co ma niezwykle groźne
następstwa dla Eddiego i szybko słabnącego rewolwerowca. Odettą sądzi, Ŝe to, co się
z nią dzieje, jest snem lub złudzeniem, natomiast Detta - zdradzająca wyraźną
skłonność do naduŜywania przemocy - ze wszystkich sił stara się zabić Rolanda i
Eddiego, których uwaŜa za dręczących ją białych diabłów.
Jack Mort, seryjny morderca kryjący się za trzecimi drzwiami (do Nowego
Jorku połowy lat siedemdziesiątych), jest Śmiercią. Mort dwukrotnie spowodował
ogromne zmiany w Ŝyciu Odetty Holmes/Detty Walker, chociaŜ Ŝadna z nich o tym
nie wie. Mort, który zwykł wpychać swoje ofiary pod koła pojazdów lub zrzucać na
nie jakieś cięŜkie przedmioty, w trakcie swych zbrodniczych (lecz jakŜe ostroŜnych)
działań, dwukrotnie atakował Odettę. Kiedy była dzieckiem, zrzucił jej cegłę na
głowę, powodując długotrwałą zapaść i narodziny Detty Walker, drugiej osobowości
Odetty. Po latach, w 1959 roku, Mort ponownie napotyka Odettę i popychają pod koła
nadjeŜdŜającego metra w Greenwich Yillage. Odettą i tym razem uchodzi z Ŝyciem,
ale płaci za to straszliwą cenę: traci obie nogi na wysokości kolan. Dzięki heroicznym
wysiłkom młodego lekarza, który przybył na miejsce wypadku (a takŜe, być moŜe, na
skutek nieprzyjemnego, lecz twardego charakteru Detty Walker), pozostaje przy
Ŝyciu... a przynajmniej tak się wydaje. Zdaniem Rolanda ten splot zdarzeń nie jest
tylko zbiegiem okoliczności, ale świadczy o ingerencji siły wyŜszej. Rewolwerowiec
uwaŜa, Ŝe ogromne moce otaczające Mroczną WieŜę znów zaczynają gromadzić się
wokół niej.
Roland dowiaduje się, Ŝe Mort moŜe być równieŜ kluczem do innej zagadki,
będącej potencjalnie niebezpiecznym dla zdrowych zmysłów paradoksem; w chwili
gdy rewolwerowiec wkracza w jego Ŝycie, Jack Mort usiłuje zabić Jake’a - chłopca,
którego Roland spotkał w zajeździe i stracił u podnóŜa gór. Rewolwerowiec nigdy nie
miał Ŝadnego
powodu, by wątpić w relację Jake’a o jego śmierci w naszym świecie lub
kwestionować toŜsamość mordercy - którym był oczywiście Walter. Jake widział go
przebranego za księdza w tłumie cisnącym się wokół miejsca, gdzie leŜał, konając, a
Roland nigdy nie powątpiewał w prawdziwość słów chłopca.
I nie wątpi w nie teraz. Walter był tam, nie ma co do tego najmniejszej
wątpliwości. „ZalóŜmy jednak, Ŝe to Jack Mort, a nie Walter, wepchnął Jake ‘a pod
koła nadjeŜdŜającego cadillaca”. Czy to moŜliwe? Roland nie jest w stanie
odpowiedzieć na to pytanie, ale gdyby tak było, to gdzie teraz jest Jake? Martwy?
śywy? Schwytany w potrzask czasu? A jeśli Jake Chambers wciąŜ Ŝyje i cieszy się
dobrym zdrowiem w swoim własnym świecie, na Manhattanie w połowie lat
siedemdziesiątych, „to w jaki sposób Roland moŜe go pamiętać?”
Mimo tak niepokojącego i niebezpiecznego rozwoju wydarzeń Rolan-dowi
udaje się pomyślnie przejść przez drzwi - i zebrać Trójkę. Eddie Dean akceptuje
swoje przenosiny do świata rewolwerowca, poniewaŜ zakochał się we Władczyni
Mroku. Detta Walker i Odetta Holmes stapiają się w jedną osobowość łączącą cechy
Detty i Odetty, kiedy rewolwerowcowi udaje się zmusić obie jaźnie, by wzajemnie
zaakceptowały swoje istnienie. Powstała osobowość jest w stanie przyjąć i
odwzajemnić miłość Eddiego. W ten sposób Odetta Susannah Holmes i Detta
Susannah Walker stają się nową, trzecią kobietą - Susannah Dean.
Jack Mort ginie pod kołami tego samego składu metra - słynnego „A-train” -
który przed piętnastoma czy szesnastoma laty obciął nogi Odetcie. Jego śmierć to
niewielka strata.
I po raz pierwszy od wielu lat Roland z Gilead nie jest samotny w swej drodze
do Mrocznej WieŜy. Cuthberta i Alaina, jego utraconych towarzyszy z czasów
młodości, zastąpili Eddie i Susannah... a jednak towarzystwo rewolwerowca często
okazuje się niezdrowe dla jego przyjaciół. Bardzo niezdrowe.
Tom „Ziemie jałowe” opisuje losy tych trojga pielgrzymów w Świecie
Pośrednim kilka miesięcy po wydarzeniach przy ostatnich drzwiach na plaŜy. Przeszli
spory kawał drogi w głąb lądu. Kończy się dla nich okres odpoczynku i zaczyna czas
nauki. Susannah uczy się strzelać, Eddie znowu zaczyna rzeźbić... a rewolwerowiec
dowiaduje się, jak to jest, kiedy powoli wychodzi się z siebie.
(Jeszcze jedna uwaga: moi nowojorscy czytelnicy zorientują się, Ŝe w opisach
miasta pozwoliłem sobie na pewne geograficzne odstępstwa od rzeczywistości. Mam
nadzieję, Ŝe mi to wybaczą).
Stos pokruszonych obrazów, i stonce tam pali,
I martwe drzewo nie daje schronienia, ulgi świerszcz,
Ni suchy kamień dźwięku wody. Cień
Jest tylko tam, pod czerwoną skałą
(Wejdź w ten cień pod czerwoną skałą).
Ja pokaŜę ci coś, co róŜni się tak samo
Od twego cienia, który rankiem podąŜa za tobą,
I od cienia, który wieczorem wstaje na twoje spotkanie.
PokaŜę ci strach w garstce popiołu.
T. S. Eliot „Jałowe ziemie”
Gdy jakiś sterczący pęd ostu się wyniesie
Ponad swe wspólziomki, łamią mu kark - bo w krzywych
Tli zawiść. Kto zrobił te szczeliny i dziury
W sinych liściach szczawiu - tak zmiętych, Ŝe się nigdy
JuŜ nie zazielenia? Jakiś zwierz przejść tu musiał,
Na śmierć je tarmosząc w zwierzęcej swojej pasji.
Robert Browning „Sir Roland pod Mroczną WieŜą stanął**
„A cóŜ to za rzeka?” - dociekała Millicent leniwie.
„ To struga tylko. No, moŜe coś więcej.
Zwą ją Jałową”.
„I naprawdę jest nią?”
„Tak - rzekła Winifreda. - Jest”.
Robert Aickman „Dłoń w rękawiczce”
[ Pobierz całość w formacie PDF ]